Khu vực của Ahmad Shah Massoud

Massoud kiểm soát khu vực Panjshir, một số vùng của tỉnh Parwan và Thakar. Một số vùng của Badakshan vẫn nằm dưới ảnh hưởng của ông trong khi số khác thì bị kiểm soát bởi Burhanuddin Rabbani vốn có một số tranh chấp với Massoud. Mặt khác, Badakshan còn là quê nhà của Rabbani. Massoud còn lập nên các tổ chức đã được cấu trúc thành một số ủy ban: chính trị, y tế, giáo dục và kinh tế.[16] Phụ nữ và trẻ em trong khu vực của Massoud đều được phép làm việc và đi đến trường học,[16] có ít nhất hai trường hợp đích thân Massoud đã can thiệp chống lại các trường hợp hôn nhân cưỡng ép.[16] Phụ nữ cũng không phải mặc đồ burqa của Afghanistan.[16] Bên cạnh đó thì Massoud còn tuyên bố chắc chắn rằng cả nam và nữ đều bình đẳng và nên tận hưởng những quyền như nhau, ông cũng phải đối phó với những truyền thống của Afghanistan mà ông nói sẽ cần một hoặc nhiều thế hệ nữa mới vượt qua được. Theo ý kiến ​​của Massoud thì điều này chỉ có thể đạt được thông qua giáo dục.[16]

Hàng trăm ngàn người Afghanistan đã bỏ chạy khỏi Taliban đến các khu vực do Massoud kiểm soát.[58] Còn một vấn đề nhân đạo lớn nữa là không có đủ lương thực cho cả dân cư hiện có và những người di tản ở Afghanistan. Năm 2001, Massoud và một nhà báo Pháp đã mô tả tình hình cay đắng của người dân di tản và yêu cầu trợ giúp nhân đạo.[58]

Khu vực của Abdul Rashid Dostum

Cho đến khi Balkh bị Taliban chiếm được vào năm 1998, Abdul Rashid Dostum đã kiểm soát các tỉnh sau đây: Samangan, Balkh, Jowzjan, Faryab và Baghlan. Theo Tổ chức Theo dõi Nhân quyền đã có nhiều vi phạm về luật pháp nhân đạo quốc tế được Liên minh phương Bắc cam kết có từ giai đoạn 1996-1998 khi Dostum kiểm soát hầu hết miền Bắc.[24]

Theo Tổ chức Theo dõi Nhân quyền vào năm 1997, khoảng 3.000 binh sĩ Taliban đã bị lực lượng Junbish của Dostum dưới sự chỉ huy của Abdul Malik Pahlawan bắt sống và hành quyết sơ sài ở quanh Mazar-i Sharif. Các vụ giết người sau khi Malik rút khỏi một liên minh ngắn với Taliban và việc bắt giữ lực lượng Taliban đang bị mắc kẹt trong thành phố.[24] Đến khi Mỹ phát động cuộc chiến tranh chống khủng bố thì quân đội trung thành với Dostum cũng quay trở lại chiến đấu. Vào tháng 12 năm 2001, trong cuộc chiến Afghanistan, khoảng 250 đến 3.000 (tùy thuộc vào từng nguồn tài liệu) tù nhân Taliban bị bắn hoặc chết ngạt trong thùng xe tải bằng kim loại. Các tù nhân đã thiệt mạng trong khi được chuyển từ Kunduz tới Sheberghan. Sự cố này được gọi là cuộc thảm sát Dasht-i-Leili[59] và đã bị Dostum bác bỏ cáo buộc này vào năm 2009.[60][61][62]

Dostum thuộc về những người chỉ huy tự làm theo ý mình về mặt luật pháp thường hà khắc. Tổ chức Quan sát Nhân quyền đã phát hành các tài liệu cáo buộc tội phạm phổ biến rộng rãi nhằm mục tiêu chống lại dân thường.[24] Tổ chức Theo dõi Nhân quyền đã yêu cầu can ngăn tích cực và từ chối ủng hộ bất kỳ cách nào cho bất kỳ nhóm hoặc liên minh bao gồm các viên chỉ huy với một hồ sơ vi phạm nghiêm trọng các tiêu chuẩn pháp luật nhân đạo quốc tế, nhất là cái tên Abdul Rashid Dostum; Haji Muhammad Muhaqqiq, một chỉ huy cấp cao của Hezb-i Wahdat; Abdul Rasul Sayyaf, lãnh đạo của nhóm Ittihad-i Islami xưa kia và Abdul Malik Pahlawan, một cựu chỉ huy cấp cao của Junbish.[24]